Symboliczne podniesienie muzealnej bandery i flagi Urzędu Morskiego w Gdyni na motorówce sanitarnej „SAMARYTANKA” – pierwszej jednostce morskiej zbudowanej w Gdyni (1931 r.)

W czwartek, 17 sierpnia br.  w Muzeum Marynarki Wojenne w Gdyni miało miejsce symboliczne podniesienie muzealnej bandery i flagi Urzędu Morskiego w Gdyni na motorówce sanitarnej „SAMARYTANKA” – pierwszej jednostce morskiej zbudowanej w Gdyni (1931 r.)

Spotkanie, połączone z konferencją prasową, związane było z zakończeniem prac konserwacyjno-renowacyjnych jednostki, która znalazła docelową przystań na muzealnej ekspozycji plenerowej.

Obok dyrekcji i pracowników Muzeum w spotkaniu udział wzięli przedstawiciele:

• Urzędu Morskiego w Gdyni – instytucji, która zamówiła „Samarytankę” w 1929 r.
• Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej – instytucji przekazującej jednostkę MMW
• Complex Jacht – firmy wykonującej prace szkutnicze
• Pronet Color – fundatora pokryw malarskich
• oraz władz Miasta Gdyni.

Podczas uroczystości Dyrektor Urzędu Morskiego w Gdyni Wiesław Piotrzkowski wręczył Dyrektorowi MMW Tomaszowi Miegoniowi i Jego Zastępcy Aleksandrowi Goskowi symboliczną Kartę Bezpieczeństwa "Samarytanki".

W 1930 r. Stocznia Gdyńska S.A. otrzymała zlecenie od Urzędu Morskiego na wybudowanie motorówki sanitarnej na potrzeby lekarza portowego - „SAMARYTANKI”. Uroczyste wodowanie przy użyciu dźwigu pływającego odbyło się 17 września 1931 r., jednak „Samarytanka” została przekazana Urzędowi Morskiemu w 1933 r. W 1939 obliczu zagrożenia wojennego została zmobilizowana wraz z większością portowego taboru pływającego. Po zakończeniu walk w 1939 r. Niemcy wykorzystywali jednostkę do prac portowych pod zmienioną na „Stegen” nazwą. W 1945 r. odnaleziona została na nabrzeżu w stanie niezdatnym do eksploatacji. 26 października 2021 r. Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna zorganizowała i sfinansowała operację transportu „Samarytanki” do Muzeum, gdzie zacumowała obok rówieśnika, kutra pościgowego „Batory”.

„SAMARYTANKA” – charakterystyka: motorówka stalowa, napęd – dwucylindrowy silnik polskiej firmy „Perkun” (ok. 65 KM); długość całkowita 15 m, szerokość 3,76 m, zanurzenie 1,5 m; pojemność – 28 BRT.

„SAMARYTANKA” – szkic historyczny

• W 1930 r. Stocznia Gdyńska S.A. otrzymała zlecenie od Urzędu Morskiego na wybudowanie motorówki sanitarnej na potrzeby lekarza portowego, za niebagatelną wówczas kwotę 90 tys. zł. Jej głównym zadaniem miało być przewożenie chorych ze statków do szpitala kwarantannowego na Babich Dołach. Miała to być pierwsza konstrukcja od początku zaprojektowana i zbudowana w Gdyni. Budowie nadano numer B-01.
• Uroczyste wodowanie przy użyciu dźwigu pływającego odbyło się 17 września 1931 r. Problemy techniczne, głównie związane z prototypowym polskim silnikiem sprawiły, że „Samarytanka” została przekazana Urzędowi Morskiemu w 1933 r.
• Konstrukcja jednostki nie była doskonała, dlatego lekarz portowy zrezygnował z jej użytkowania i „Samarytanka” przekazana została do Kapitanatu Portu, gdzie wykorzystywana była jako jednostka służby pilotowej. W obliczu zagrożenia wojennego została zmobilizowana wraz z większością portowego taboru pływającego.
• Po zakończeniu walk w 1939 r. Niemcy wykorzystywali jednostkę do prac portowych pod zmienioną na „Stegen” nazwą. W 1945 r. odnaleziona została na nabrzeżu w stanie niezdatnym do eksploatacji. Żadna z koncepcji jej wykorzystania nie została zrealizowana. W 1971 r. „Samarytankę” uratowano przed złomowaniem, stawiając po remoncie przed dyrekcją Stoczni Gdańskiej, jako pomnik historii
• Czas i warunki atmosferyczne z czasem doprowadziły do daleko zaawansowanej destrukcji jednostki. Wreszcie w 2005 r. została uratowana po raz drugi. W stoczni przeszła gruntowe prace renowacyjne kadłuba, nadbudówek, pokładu, uzupełniono osprzęt. Sytuacja przemysłu stoczniowego nie sprzyjała jednak trosce o zabytek.
• Po upadku Stoczni Gdynia biurowiec wraz z otoczeniem przejęła Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna. „Samarytance” ponownie groziła destrukcja. Rozmowy zmierzające do zachowania, opieki i godnego wyeksponowania historycznej jednostki doprowadziły do przekazania jej Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni.
• 26 października 2021 r. Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna zorganizowała
  i sfinansowała operację transportu „Samarytanki” do Muzeum, gdzie zacumowała obok rówieśnika, kutra pościgowego „Batory”.
• Muzeum Marynarki Wojennej zleciło wyspecjalizowanej firmie Complex Jacht wykonanie kompletnej odbudowy drewnianych elementów – wymieniono pokład, nadbudówkę, odbojnice. Pozostałe prace wykonał zespół konserwatorów MMW – czyszczenie, malowanie, renowację i uzupełnienie osprzętu. Wsparcia w pozyskaniu wysokiej jakości farb i technologii udzieliła gdyńska firma Pronet Color.