200 lecie latarni morskiej Rozewie im. Stefana Żeromskiego – najbardziej znanej polskiej latarni morskiej i najstarszej tego typu budowli na naszym wybrzeżu

10 września odbyły się uroczystości 200-lecia Latarni Morskiej Rozewie. Organizatorami uroczystości było Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku, Towarzystwo Przyjaciół Narodowego Muzeum Morskiego oraz Urząd Morski w Gdyni.

Punktualnie o godz. 12:00, prowadzący uroczystość Naczelnik Bazy Oznakowania Nawigacyjnego Urzędu Morskiego w Gdyni, Robert Witkowski przywitał zebranych Gości.

Głos kolejno zabrali organizatorzy: Dyrektor Urzędu Morskiego w Gdyni dr inż. kpt. ż. w. Wiesław Piotrzkowski, Prezes Towarzystwa Przyjaciół Narodowego Muzeum Morskiego dr Fryderyk Tomala i Zastępca Dyrektora Narodowego Muzeum Morskiego dr Marcin Westphal. Następnie, historię latarni morskiej Rozewie przedstawił Wiceprezes TP NMM kmdr rez. Apoloniusz Łysejko. Swoje wystąpienie rozpoczął od jednej z wielu legend Franciszka Fenikowskiego umieszczonej w książce "Zakochani w Rozewiu". Legenda z XVII/XVIII w. opowiadała o kapitanie żaglowca z Kalmaru w Szwecji, który w rejsie z Gdańska utracił przy Rozewiu w czasie sztormu prawie całą załogę. Uratowała się tylko córka kapitana Krysta, którą na brzegu odnalazł młody rybak Fabisz. Przygarnął ją a ona codziennie, aż do śmierci, chodziła na zbocze klifu i rozpalała ognisko dla żaglowców, ostrzegając przed niebezpieczeństwem przy cyplu Rozewie. Za swoją aktywność została nazwana pierwszą latarniczką latarni Rozewie. Od legendy mówca przeszedł do historii latarni, która rozpoczyna się w I poł. XV w. Zapis w locji flamandzkiej informuje, że w miejscu zwanym Norehoed na wysokim zboczu paliło się ognisko dla żeglarzy.

Podczas uroczystości miało miejsce symboliczne „wodowanie” książki poświęconej pierwszemu polskiemu kierownikowi latarni morskiej Rozewie, Leonowi Wzorkowi. Wydanie książki oprócz tego, że odbywa się w 200-lecie latarni to upamiętnia także 100 rocznicę objęcia stanowiska kierownika latarni w dniu 1 marca 1922 r. Autorką książki jest Joanna Wzorek-Głowacka, prawnuczka kierownika latarni, który popularyzował latarnię Rozewie i pisarza Stefana Żeromskiego.

Kolejnym punktem uroczystości było wprowadzenie do obiegu pocztowego przez Pocztę Polską ciekawego wydawnictwa filatelistycznego. Rosnąca popularność latarni zainspirowała Towarzystwo do uczczenia jej 200-lecia emisją znaczka pocztowego. Tematem nie mogło być nic innego, jak rozewska Jubilatka.

Poczta Polska znaczkiem uczciła jubileusz latarni Rozewie

Najdawniejsza informacja o świetle w tym miejscu pochodzi z locji flamandzkiej z XV wieku. Wspomniano w niej, że w miejscu zwanym Rosehoned „na wysokim brzegu palono ognisko dla żeglarzy”. Średniowieczne ognisko stale udoskonalano. W 1808 roku zbudowano nową latarnię morską w królewskim lesie, oddaloną 3000 kroków od Tupadeł. Tak, to poprzedniczka rozewskiej „blizy”, której aktywność rozpoczęła się w 1822 r. To ona od ponad 73 000 dni ostrzega tych, co na morzu. Znaczek ukazuje dwukrotnie podwyższaną latarnię i błyski emitowanego światła. Barwne wydanie będzie przez lata przypominało o Rozewiu.

Uroczystość zakończona została prezentacją w „Stodole” kolekcji pocztówek ukazujących zmiany latarni na przestrzeni lat. Obok kart pocztowych i zdjęć przedwojennych fotografów na ekspozycji zaprezentowano również dokumenty archiwalne. Ciekawym elementem była przedwojenna pocztówka stereoskopowa ukazująca latarnię Rozewie.  Prezentowana kolekcja jest własnością wiceprezesa Towarzystwa Przyjaciół Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku, Apoloniusza Łysejki.

Rel. TPNMM