Prace nad dokończeniem toru wodnego na rzece Elbląg

Od marca br. roku realizowana jest umowa na opracowanie dokumentacji projektowej dla ostatnich 3 km toru wodnego na rzece Elbląg – w tym 1 km, który do Programu „Budowa drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską” został włączony w 2024 roku.

W pierwotnej koncepcji tor wodny do portu miał kończyć się 1 km przed mostem Unii Europejskiej w Elblągu, mniej więcej na rozwidleniu Kanału Jagiellońskiego, a jego ostatnie 2 km miały mieć szerokość 20 m w dnie. W celu zapewnienia zbliżonych parametrów na całej długości drogi wodnej i umożliwienia bezpiecznego wchodzenia dużym statkom do portu, ustalono z Zarządem Portu Elbląg i miastem Elbląg odpowiednie wielkości ostatniego odcinka toru wodnego. Prowadzone obecnie prace projektowe zakładają budowę ostatnich trzech kilometrów toru wodnego o szerokości 36 m w dnie i głębokości 5 m, a także budowę obrotnicy o średnicy 160 m.

Tor wodny o takich parametrach wymagać będzie na niektórych odcinkach obudowy brzegów, stąd konieczność uzyskania adekwatnych decyzji i pozwoleń. Rozpoczęcie samych robót budowlanych będzie możliwe po ich uzyskaniu, przede wszystkim decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, pozwolenia wodnoprawnego oraz pozwolenia na budowę.

Rozpoczęcie prac projektowych poprzedziło opracowanie „Koncepcji projektowej możliwości i uwarunkowań w zakresie wykonania robót pogłębiarskich na odcinku P1- Port o maksymalnie możliwych parametrach toru wodnego, bez konieczności wykonywania obudów brzegu lub wariantowo z obudową” (IBW PAN, listopad 2024). W dokumencie tym wskazano wstępnie odcinki, wymagające umocnienia brzegu.

Działania obecnie prowadzone (możliwe przed odbiorem dokumentacji projektowej)

Roboty ziemne i pogłębiarskie

W celu jak najlepszego wykorzystania czasu – w tym okresów, wskazanych do realizacji  w obowiązującej decyzji środowiskowej, prowadzone są roboty ziemne na odcinku o długości 6,6 km rzeki Elbląg. Prace polegają na usuwaniu mas ziemnych – pozostałości starych umocnień i brzegów. We wrześniu br. ogłoszono także postępowanie na roboty pogłębiarskie (do głębokości 5m) na rzece Elbląg, obejmujące odcinek o długości 7,45 km.

Obiekty ferromagnetyczne

13 maja br. ogłoszono postępowanie na badanie i usunięcie obiektów ferromagnetycznych z dna rzeki Elbląg na odcinku P2 – PORT (ostatni kilometr przed mostem Unii Europejskiej). Umowę zawarto 4 sierpnia br., a 15 września br. wykonawca zgłosił zakończenie robót oraz złożył raport końcowy. Procedura odbiorowa wykonanych prac została już zakończona.

Badania osadów dennych

W kwietniu i wrześniu 2024 roku podpisane zostały dwie umowy na określenie konsystencji osadów, związków fosforu i azotu oraz zawartości węglowodorów ropopochodnych w osadach dennych rzeki Elbląg na ostatnim kilometrze toru wodnego.

Z przeprowadzonych badań wynika, że na przeważającej części tego odcinka toru wodnego w osadach dennych występują przekroczenia wartości granicznych dla kongenerów WWA (wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych). Dopiero po usunięciu lub zmniejszeniu ilości substancji zagrażających środowisku możliwe będzie podjęcie działań, związanych z pracami pogłębiarskimi na tym odcinku.

Aby to osiągnąć, zlecono opracowanie projektu planu postępowania z zanieczyszczonym urobkiem (odbiór planu nastąpił w kwietniu br.), a następnie ogłoszono postępowanie na jego usunięcie. Złożone w ramach postępowania oferty przewyższały wartość szacunkową przeznaczoną na realizację tego zadania, w związku z tym planowane jest przygotowanie nowego postępowania w tym zakresie.

Decyzja środowiskowa

Od stycznia br. trwały intensywne prace nad opracowaniem wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wraz z Kartą Informacyjną Przedsięwzięcia dla ostatniego odcina toru wodnego na rzece Elbląg. Wniosek został złożony, a 17 września br. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Olsztynie zawiadomił o wszczęciu postępowania w sprawie wydania ww. decyzji.

Planowany termin zakończenia inwestycji

Z uwagi na konieczność procedowania i uzyskania wszystkich wymaganych prawem zgód i pozwoleń dla kilometrowego odcinka toru wodnego na rzece Elbląg (włączonego do Programu w 2024 roku), konieczność zmiany parametrów technicznych łącznie trzech kilometrów (w tym 2 km realizowanych w ramach Etapu IV i projektowanych pierwotnie o szerokości 20 m w dnie bez obudowy brzegów), a także obligatoryjne usunięcie wykrytego zanieczyszczenia osadów dennych,  docelowe prace budowlane planuje zakończyć się w roku 2027 r.